Tłusty czwartek to najsłodszy, najbardziej tłusty i najbardziej kaloryczny dzień w roku. Jest on zwiastunem końca karnawału – stanowi początek jego ostatniego tygodnia. Tego dnia trzeba zjeść choćby jednego pączka, bo taka jest tradycja, a i gwarancja pomyślności.
Ciekawostki o Tłustym Czwartku
1.Tłusty czwartek to początek ostatnich dni karnawału. Rozpoczyna okres, zwany zapustami, mięsopustem, ostatkami.
2.W kalendarzu chrześcijańskim jest to ostatni czwartek przed wielkim postem. Wielki post jest czasem pokuty, przygotowującym do najważniejszych dla chrześcijan świąt – Wielkanocy. Rozpoczyna się w Środę Popielcową.
3.Tłusty czwartek jest świętem ruchomym, jego data zależy od daty Wielkanocy. Zwykle wypada pomiędzy 29 stycznia a 4 marca.
4.W tym dniu można się objadać słodkościami – tradycja nakazuje zjedzenie przynajmniej jednego pączka. Najpopularniejszymi słodkimi potrawami tłustego czwartku są pączki i faworki.
5.Tradycja ta wywodzi się z czasów pogaństwa. Świętowano wówczas koniec zimy i nadejście wiosny. Jedzono wówczas tłuste potrawy, szczególnie mięsa. Podawano też pączki, wykonane z ciasta chlebowego, nadziewane słoniną, boczkiem lub mięsem.
6.W przeszłości z tym dniem wiązały się ciekawe zwyczaje – pochody i huczne imprezy. Był to dzień, w którym można było robić rzeczy, których nie wypadało robić w inne dni. Jadło się sporo tłustych rzeczy, pączki, faworki, racuchy. Urządzane wtedy pochody miały przynieść uczestnikom szczęście i pomyślność. Podczas takiego marszu ludzie bawili się przy głośnej muzyce, a na czele pochodu pojawiały się figury znane z obrzędów kolędniczych: turoń, koza, niedźwiedź, bocian, żuraw, kurka, konik.
7.W XVII wieku w Małopolsce dzień ten zwany był Combrowym Czwartkiem. Legenda mówi, że wziął on swoją nazwę od nazwiska burmistrza Krakowa – Combra. W pamięci mieszkańców miasta zapisał się on jako człowiek zwalczający krakowskie przekupki handlujące na Rynku. Był on ponoć niezwykle surowy, często niesprawiedliwy i bardzo chętnie wymierzał kary za niewielkie uchybienia. Gdy w któryś czwartek nielubiany burmistrz zmarł, wieść o jego śmierci obiegła Kraków, a handlarki zaczęły hucznie świętować. Podczas zabawy zaczepiały przechodzących mężczyzn, których zmuszały do tańca lub oddawania odzieży wierzchniej w zamian za krzywdy, jakie im wyrządził Comber. Od tej pory ten dzień nazywano tam Combrowym Czwartkiem. Comber w Krakowie był urządzany aż do 1846 roku, kiedy to władze austriackie zabroniły jego obchodów.
8.W Wielkopolsce popularnym zwyczajem była tzw. pomyjka. Wierzono, że usługiwanie przy stole i gotowanie w tłusty czwartek zapewnia dobrobyt
i pomyślność oraz dobre zdrowie. Podczas kolacji w tłusty czwartek wszyscy usługiwali sobie nawzajem i pomagali we wszystkich domowych pracach.
9.Tłusty czwartek nie jest tylko polskim zwyczajem, w różnych krajach europejskich istnieją różne wersje tego święta. Wszystkie jednak sprowadzają się do dobrej zabawy i jedzenia do syta.
- We Francji w ostatnich dniach karnawału organizuje się kolorowe pochody i defilady. Francuski tłusty wtorek – mardi gras – to dzień,
w którym Francuzi najadają się pączkami i ciastkami przypominającymi nasze faworki – des merveilles. Chętnie sięgają też po gofry, a przede wszystkim po naleśniki z bitą śmietaną, konfiturami i sosem pomarańczowym – crepes suzette. - W Wielkiej Brytanii również istnieje taki naleśnikowy dzień. W naleśnikowy wtorek odbywa się tam pancake race – wyścig połączony z podrzucaniem naleśnika na patelni. Podobne zwyczaje kultywowane są w Australii, Kanadzie, USA czy Nowej Zelandii. Jest to u nich Pancake tuesday lub shrove tuesday.
- Skandynawowie jedzą natomiast drożdżówki z cynamonem. Objadają się też bardzo słodkimi bułeczkami z masą migdałową i bitą śmietaną.
- W Rosji cały ostatni tydzień karnawału obchodzony jest hucznie i tłusto. Tydzień ten to maslenica, w czasie której jada się bliny, drożdżowe naleśniki, zarówno na słodko jak i wytrawnie. Jest to czas uczt i zabaw, a także tańców przy ogniu.
- W Niemczech nacisk kładzie się przede wszystkim na dobrą zabawę. Szczególną wagę przywiązuje się do tych zwyczajów w Nadrenii, gdzie w, tzw. babski karnawał panowie nie powinni pokazywać się na ulicach w krawatach, bowiem mogą one zostać obcięte przez czyhające w zaułkach panie z nożyczkami. Strata nie musi być dotkliwa, gdyż w zamian można złowić buziaka. Oprócz tego odbywają się korowody i defilady z muzyką i przebierańcami.
- We Włoszech ostatnie dni karnawału to festiwal złożony z typowych masek, kostiumów, parad, muzyki, słodyczy i lokalnych tradycji. Włoski tłusty czwartek, czyli „giovedi grasso” bardziej niż na jedzeniu polega na hucznej zabawie. Jednym z najbardziej znanych na świecie jest karnawał w Wenecji. Jada się wtedy weneckie frittelle lub fritole – słodycze zrobione z mąki, jajek, cukru, orzeszków piniowych i rodzynek. Smażone są na oleju, tłuszczu wieprzowym lub maśle i posypywane cukrem pudrem. Jest to gastronomiczny symbol tego karnawału.
- W Polsce jada się tego dnia głównie pączki. Około XVI wieku pojawił się w Polsce zwyczaj jedzenia pączków w słodkiej wersji. W środku umieszczało się orzeszek lub migdał i ktoś, kto trafił na taki pączek, miał szczęście i mógł cieszyć się powodzeniem i dostatkiem.
10.Pączki znane były już w starożytnym Rzymie.Słodki pączek jest prawdopodobnie zapożyczeniem z kuchni arabskiej.
11.Kulisty kształt pączka pochodzi z XVIII wieku, gdy zaczęto używać do ich wypieku drożdży. Dzięki temu ciasto stało się bardziej puszyste.
12.W tłusty czwartek statystyczny Polak zjada 2,5 pączka. Zważywszy, że klasyczny pączek o wadze 80 g posiada 341 kcal, to okazuje się, że jest to bardzo tłuste święto.
13.Ludowe powiedzenie głosi: „Kto w tłusty czwartek nie zje pączka, ten nie będzie mieć szczęścia”.
14.Tradycyjny pączek powinien być usmażony na smalcu, oblany lukrem i wypełniony konfiturą z róży.W cukierniach mamy do dyspozycji mnóstwo rodzajów pączków z różnorodnym nadzieniem, polewą, lukrem i cukrem pudrem.
15.Każdego roku w tłusty czwartek zjadamy 100 mln pączków.
16.W Stanach Zjednoczonych odpowiednikiem pączków są donuty. Ich cechą charakterystyczną jest dziurka w środku.
Wszystkim w tym szczególnym dniu życzymy smacznego!! 🙂